Farklı uluslararası standartlara göre girdi uygunlukları, organik “sertifikasyon” olarak değerlendirilmez çünkü, (EC) Yön. 834/2007, NOP ya da JAS tarım girdilerini sertifikalandırılabilir ürünler kapsamı içinde değerlendirmez. Bu uygunluklar KAYOS’in özel programını baz alır. Aşağıdaki noktalar için kolaylık sağlar:
KAYOS’in girdi onay programı akreditasyonumuz tarafından kapsanmaz. Elbette bu durum, diğer akredite sertifikasyon programlarından daha az ciddiye aldığımız anlamına gelmemektedir.
Tohumlar haricinde – (EC) Yön. 834/07 ve NOP’a göre sertifikalandırılabilir ürünlerdir – , organik tarımda kullanılan tüm girdiler için uygunluk belgeleri düzenleyebiliriz. Çoğu durumda uygunluk belgeleri gübreler, toprak düzenleyiciler ve bitki koruma ürünleri için talep edilmektedir.
Uygunluk belgeleri, üreticilere ve dağıtımcılara düzenlenebilir. Dağıtımcılar olması durumunda, ya üreticilerin (tedarikçilerin) de KAYOS tarafından kontrol edilmesi ya da dağıtımcının her tedarikçi için güvenilir bir sertifikasyon kuruluşundan uygunluk belgeleri alması gerekmektedir.
Girdinin organik standartlara uygunluğunun yanı sıra, KAYOS üreticilerin asgari olarak aşağıdaki kurallara da uygun olmasını talep eder:
Durum | Uygunsuzluk Örneği |
Üretim çevre kirliliğine sebep olmamalıdır | Yer altı sularına besin sızıntısı ve kirliliğe sebep olan korumasız kompost yığınlarıToz ve ağır metaller ile alanın büyük kısmına kirlilik yaratan fosfat madenleri |
Ekstraksiyon ve üretim değerli ekosistemlerin yok edilmesine katkıda bulunmamalıdır. | Büyük ölçekli turba madenciliği |
İşçiler sağlık risklerinden korunmalıdır. | Taşyünü tozuna maruz kalan işçilerAgresiz mantarlar ile (örn. Beauveria) korunmasız çalışan işçiler |
Hayvan gübresi tedarik eden konvansiyonel çiftlikler, hayvan refahı standartları için asgari olarak şu kurallara uymalıdır | Kafeslerde tutulan Yumurta tavuklarıBağlı ineklerVs. |
Müşteri | KAYOS |
a. Başvuru | Uygunluk durumunun yüzeysel doğrulaması |
b. | Evet ise: Teklif |
c. Sözleşme imzalanır | Sözleşme imzalanır |
d. %50 Ön ödeme | |
e. Yönetim Planı doldurulur, her girdi için detaylı reçeteler ve akış şemaları sağlanır | Reçeteler ve diğer dökümantasyonun detaylı doğrulaması, müşteriye geri bildirim |
f. İlgiliyse, bazı prosdürler, |
Müşteri | KAYOS |
reçeteler, içerikler bu noktada değiştirilmelidir. | |
g. | Yerinde kontrol ve numune alımı |
h. | Kontrol raporu; numune laboratuvara gönderilir |
i. Son faturanın ödenmesi | Seyahat ve laboratuvar masrafları dahil edilerek son fatura düzenlenir. |
j. | Kontrol raporunun ve laboratuvar test sonuçlarının gözden geçirilmesi |
k. | İlgiliyse: müşteriye düzeltilmesi gereken uygunsuzluklar ile ilgili bilgi verilir. |
l. Düzeltici faaliyetler için kanıtlar sunulur. | Uygunsuzluklar kapanır |
m. | Uygunluk Sertifikası düzenlenir |
n. | Uygunluk Sertifikası KAYOS websitesinde yayınlanır |
AB Organik Tarım Yönetmeliği (EC) Yön. 834/2007 yalnızca AB üyesi ülkeler için geçerlidir. Üçüncü ülkelerde (üye olmayan ülkeler), yalnızca “denklik kuralları” geçerlidir. “Denk” girdiler – ilgili ülkenin yetkili otoriteleri tarafından açıkça onaylanmadığı sürece – AB üyesi ülkelerde kullanılamaz.
Organik tarım girdileri üreticisi, ürünlerin devamlı olarak uyumluluğunu sağlamak için bir kalite yönetim sistemi oluşturmalıdır. Kural ve prosedürlerin uygulanmasını sağlamak için personel iyi eğitim almış olmalıdır. Üretilen ve satılan her parti için, tüm katkı maddelerinin ve içeriklerin izlenebilirliğini sağlamak için ayrıntılı kayıtlar tutulmalıdır. Üretici, uygun olmayan partilerin derhal durdurulması ve geri çağrılması için prosedürler oluşturmalıdır.
1 | Amaçlar | Organik tarım ve işleme tesislerinde kullanılacak girdilerin sertifikasyonu için kurallar belirlemek. | |
2 | Temel | Organik tarım ve işleme tesislerinde kullanılmak üzere, giderek artan sayıda girdi, “raftan” satın alınabilecek şekilde ticari olarak bulunmaya başlamıştır. Tüm girdi üreticilerinin aynı ciddiyette davranmadığı gerçeği nedeniyle, kullanıcı için izin verilen ürünle verilmeyen arasındaki farkı ayırt etmek bazen zor olmaktadır. İzin verilmeyen girdiler, sertifikasyon firması tarafından sertifikasyonun geri alınmasıyla sonuçlanabileceğinden, organik üretici için büyük bir risk teşkil etmektedir. Ciddi ve profesyonel olarak geliştirilen girdi sertifikasyon sistemi, girdinin içeriği hakkında aynı soruşturmalar ve üretim metotlarının farklı sertifikasyon firmaları ve/veya yetkili devlet otoritelerine birçok kez açıklanmasını engelleyerek, bu girdileri kullanmış olan firmaların sertifikasyon prosedürünü kolaylaştırır. | |
3 | Yasal çerçeve | TR yönetmeliği: MADDE 9 – (1) …… | |
f) Organik gübre ve toprak iyileştiricilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alınır. Bu izinlerden sonra, organik tarımda kullanılacak organik gübre ve toprak iyileştiricileri için müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş kuruluşa başvurularak uygunluk belgesi veya sertifika alınır. | |||
MADDE 11 – (1) ……. | |||
d) Organik tarımda hastalık, zararlı, nematod ve yabancı ot mücadelesinde kullanılacak girdilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alındıktan sonra bu girdilere, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından uygunluk sertifikası verilir. | |||
Ancak yönetmelik girdi sertifikasyonunu üreticilere bir zorunluluk olarak sunmamaktadır. Bu, kullanıcılar ve tüketici düzeyinde güveni arttırabilecek gönüllü bir karardır. | |||
4 | Terimler | Girdi: Her türlü organik ve mineral gübreler, mikrobesinler, büyüme teşvik ediciler, insektisitler, fungusitler, bakterisitler, bitki ekstraktları bazında nematisitler (ve herbisitler), mineral maddeler, mikroorganizmalar ve diğer materyallerin yanında hayvan yemi için katkı maddeleri ve organik gıda işleme için katkı maddeleri ve işleme yardımcılarının genel adı. | |
5 | Politika | ||
5.1 | Temel prensipler | Temelde bir süreç sertifikasyonu olarak düşünülen organik araziler ve işleme tesislerinin sertifikasyonunun aksine, girdi sertifikasyonu temelde ürün sertifikasyonu kategorisine alınabilir: Ürünün kimyasal, fiziksel ya da biyolojik bileşiminin, belirli bir standardın gereklerini karşılayıp karşılamadığı değerlendirilir. | |
5.2 | Üretim süreci sırasında çevresel zararların azaltılması | Yine de, organik tarım için girdi üretiminin çevreyle dost bir şekilde yapılmasını sağlamak için, süreç sertifikasyonunun bazı tipik yanları uygulanır. Bu nedenle, organik girdi üreticileri su, toprak ve hava kirliliğini en aza indirmek için bir sistem sahibi olmalıdır. Bu özellikle şunlar için geçerlidir: * Maden şirketleri (yani kaya fosfatının üretimi) * Zirai kimyasal sanayi (atık su arıtma ve hava filtreleri mevcut ise) * Hayvan yetiştirme çiftlikleri * Ticari kompost işletmeleri KAYOS üretim işletmelerinde işçi sağlığı yönünden geniş ölçüde bir değerlendirme yapmak durumunda değildir. Yine de, gereken yerlerde önleyici tedbirler uygulamaya konmalıdır (koruyucu maske, eldiven, kulak koruması, v.b.) |
5.3 | Hayvan gübresi | * Her türlü girdi için, hayvan refahı prensiplerine saygı gösterilmek zorundadır. Hayvanları zorlamak için elektrik şokları ya da benzeri metotlar kullanan işletmelerin gübreleri sertifikalandırılamaz. m2 başına maksimum bir hayvan yükü belirlenmiştir. Hayvanlar özellikle düzleştirilmiş zeminde tutulamaz. * Büyüme hormonları kullanılan çiftliklerden gelen gübreler sertifikalandırılamaz. * Yüksek oranda florürlü aromatik maddelerin antibiyotik olarak ya da koksidiostatiklerin (kanlı ishal durdurucular) önleyici olarak kullanıldığı çiftliklerden gelen gübreler sertifikalandırılamaz. * Kümes hayvanı gübresi üretimi “Kümes Hayvanı Gübresinin Kullanımı Hakkında Politika”mızda açıklanan minimum kriterlere uymak zorundadır. Ek olarak, sertifikalandırılan hayvan gübresi, broylerlerde 25 kg canlı ağırlık/m2, hindiler için 35 kg canlı ağırlık/m2 ya da yumurta tavukları için 7 kg canlı ağırlık/m2’yi geçmeyen çiftliklerden gelmek zorundadır. * Yarasaların kaldığı mağaralarda, yarasa gübresinin toplanması için, yarasalar dışarı çıkarılmamalıdır. Bu nedenle toplamaya çiftleşme mevsimi boyunca ara verilmelidir. |
5.4 | Potansiyel olarak tehlikeli maddeler | * Sadece aktif maddeler değil, inert içerikler de insan sağlığı ya da çevre için risk teşkil etmemelidir. * Evsel atıklardan yapılan ticari kompost için TR yönetmeliği Ek 1’de belirlenen Maksimum Kalıntı Düzeyleri (MRL), her türlü organik gübre için de uygulanır. * Herhangi bir pestisitin limiti tek başına MRL 0,1 ppm iken, tüm pestisit kalıntılarının toplamı 0,5 ppm’i geçmemelidir. Potansiyel olarak kontamine olan hammaddeleri kullanan işletmelerde (yani broyler çiftliklerde pirinç kabukları ya da düzenli olarak insektisitler ve akarisitler kullanan kümes hayvanları çiftlikleri), pestisit analizleri yapılmak zorundadır. * Herhangi bir tek antibiyotik için MRL 1 ppm iken, tüm pestisit kalıntılarının toplamı 3 ppm’i geçmemelidir. * Maksimum Kadmiyum Kalıntı Düzeyi (MRL, )TR yönetmeliği Ek 1’de verilmiştir. |
5.5 | GDO | * Girdi üretiminde GDO’ lar ya da GDO türevleri kullanılamaz. * KAYOS, bunu kontrol altına almak için, kontrol faaliyetlerini üretim zincirindeki bir önceki adımla sınırlar. Örnek: Genetik olarak değiştirilmiş bakteriden türetilen enzimler ya da sitrik asit final üründe bir aktif içerik olarak kullanılamazken, GD enzimler girdinin imalat sürecinde bir işleme yardımcısı olarak kullanılabilir. * Genetiği değiştirilmiş hayvanların gübresi sertifikalandırılamaz. * Eğer hayvanlar GDO lu yemle besleniyorsa, GDO-yemden gelen sindirilmeyen kalıntıların ayrışmasını sağlamak için gübre en az bir 3 aylık kompost süreci geçirmek zorundadır. |
5.6 | Etiketleme ve reklam | * Üretici, ürünlerinin sertifikasyon statüsü hakkında karışıklık olmamasını sağlamak zorundadır; bu durum, ürün etiketleri ve reklam materyalleri üzerinde, sertifikalı ve sertifikasız ürünler arasında açık bir farklılık gerektirir. Bu özellikle organik pazar için girdilerin dışında, konvansiyonel tarım için de girdiler üreten ve satan üreticiler için önemlidir. * Bir standardın şartlarının, belirli bir girdinin sadece çiftçi/işleyicinin sertifikasyon firmasının izni üzerine kullanılabileceğini belirttiği durumlarda, bu kısıtlama doğrudan sertifikasyon statüsü hakkındaki bilginin yanında yeterli boyutta harflerle basılmak zorundadır. Bu kısıtlamalar hakkında bilgi, tanıtım materyaline de eklenmek zorundadır. * Aynı durum, bir standart tarafından izin verilen ancak bir diğer standart tarafından yasaklanan girdiler için de geçerlidir (örn. ananasta çiçek açma için etilene sadece NOP’a göre izin verilmektedir). * Etiketler ve bilgi materyali, kullanıcının potansiyel sağlık riskleri hakkında uyarılar içermeli ve bu tür bir riski önleyecek ya da en aza indirecek koruyucu tedbirleri belirtmelidir. |
5.7 | Yarayışlılık | KAYOS’in sertifikası, belirli bir girdinin sadece sertifika üzerinde bahsedilen standartlara uygunluğunu beyan eder. Girdinin belirtilen amaçlar için yarayışlılığı konusunda herhangi bir garanti sunmaz. |
6 | Sertifikasyon Prosedürü | |
6.1 | Kontrol ve ürün değerlendirme | 3’de belirtildiği gibi, organik gübre ve toprak iyileştiricilerin üretimi ve ithalatı ve organik tarımda hastalık, zararlı, nematod ve yabancı ot mücadelesinde kullanılacak girdilerin üretimi ve ithalatı için öncelikle Bakanlık’tan izin alınmalıdır. Bu nedenle belgelendirilecek ürünlerin izinleri, girdi başvuru formunda önkoşul olarak sorulmaktadır. Hayvan gübresi ya da hayvan gübresi içeren girdilerde laboratuar analizi, pestisitler, antibiyotikler, antiparazitikler, v.b. ile kontaminasyon riski olduğunda gerekli olacaktır. Yurtiçinde üretilen ürünlerin üretim yeri yıllık olarak kontrol edilirken, ithal olan ve yönetmeliğin Ek 1 ve Ek 2’sinde yer alan ürünlerin TR Yönetmeliği’ne uygunluğunu belgelendirmek için, ürünün yurtdışında bir organik sertifikasyon kuruluşunca belgelendirilmiş olması, formülasyonun üretici firma tarafından tam deklarasyonu, yurtiçinde ürünün girdiği tesislerin yıllık kontrolü ve özellikle ilk yıl analiz gereklidir. Şüpheler ya da usulsüzlükler durumunda bir habersiz kontrol herhangi bir zaman yapılabilir. |
6.2 | Analizler | Standart analizler aşağıdaki parametreleri içerir: * Gübreler: Çözünebilen NPK konsantrasyonu * Pestisitler: 220 farklı pestisitin niteliksel taraması * Hayvan gübreleri: Antibiotikler, pestisitler ve/veya antiparazitikler * Evsel atıklardan ya da endüstriyel kalıntılardan yapılmış kompost: Ağır metaller * Fosforik kaya: Kadmiyum Ürünün çeşidine göre ek analizler yapılabilir. |
6.3 | Kontrolörler | Kontrolörler konu hakkında özel bir eğitim almak zorundadır. Eğer gerekliyse KAYOS bu amaçla, uzmanlaşmış profesyoneller tutacaktır. |
7 | İlgili dokümanlar | * Girdi sertifikasyonu hakkında kısa bilgi * Girdi sertifikasyonu için yönetim planı * Girdi sertifikasyonu için kontrol raporu * Standart Kontrol Programı |
Avrupa Yönetmeliği (EC) 834/07*, A.B.D. Ulusal Organik Programı (NOP) ve JAS standart yorumlamalarına göre
Asgari olarak, organik tarım girdi üretimi denetimi aşağıdaki hususları kapsayacaktır:
1 | Gözden geçirme | Organik Yönetim Planı ve uygulamaları |
2 | Fiziksel Kontrol | Tüm işleme bantlarını, kaynak materyal alım bölgelerini, kaynak materyaller, yarı bitmiş ve bitmiş ürünler için depolama odaları, paketleme birimlerinin (fason birimler dahil) aşağıdaki noktalar göz önünde bulundurularak ziyaret edilmesi; Aktif maddeler ve inertleriSertifikalandırılmış ve sertifikalandırılmamış ürünlerin, karışma riskine karşı özel dikkat gösterilerek ayrımının sağlanması (zaman ya da mekan olarak)GDO (genetiği değiştirilmiş organizmalar)Yasaklanmış ya da kirletici maddelerle olası temasBir kalite kontrol sistemi uygulaması, örneğin;Gelen kaynak materyallerinin kalite kontrolüSon ürünün standardizasyonuEtiketleme ve izlenebilirlikÇevre kirliliği riskiÇalışma şartlarıGübre üretimi var ise hayvancılık koşulları |
3 | Dökümantasyon | İlgili tüm işlemlerin tanımlandığı iş akış şemasıTüm ürünlerin teknik tanımlarıDaha önceden yapılan laboratuvar analizlerinin olası sonuçlarıÜrünün etkinliği ve diğer özellikleri için yapılan araştırmaların sonuçlarıÜrün hakkında broşür, el ilanı, afiş gibi promosyon ürünleri ve basılı bilgi.Etiketler ya da planlanan etiket tasarımlarıSatın alınan tüm kaynak materyallerinin dökümantasyonuDepo kayıtlarıİşletme günlüğüOrganik tarım girdilerinin tüm satışlarına ait dökümantasyonMuhasebe kayıtları(Varsa) Kalite el kitabı ve özellikle organik girdi üretimi veürünlerinin standardizasyonu ile ilgili bölümler |
Lütfen bunların asgari gereklilikler olduğunu unutmayınız. Birçok durumda ek konular kontrol programına eklenmek durumunda kalacaktır!