Girdi

Organik Üretimde Kullanılan Girdilerin Uygunluk Belgelendirmeleri için Gerekliliklere Kısa Giriş

  1. Giriş

Farklı uluslararası standartlara göre girdi uygunlukları, organik “sertifikasyon” olarak değerlendirilmez çünkü, (EC) Yön. 834/2007, NOP ya da JAS tarım girdilerini sertifikalandırılabilir ürünler kapsamı içinde değerlendirmez. Bu uygunluklar KAYOS’in özel programını baz alır. Aşağıdaki noktalar için kolaylık sağlar:

  • Çiftçiler için, çünkü kolaylıkla bir girdinin uygun olup olmadığını öğrenebilirler
    • Girdi üreticileri için, çünkü gizli bilgilerini yalnızca bir sertifikasyon kuruluşu ile paylaşırlar
    • Diğer sertifikasyon kuruluşları, çünkü güvenilir bir sertifikasyon kuruluşu tarafından daha önce onaylanmış girdiler için tekrar değerlendirme yapmalarına gerek yoktur.

KAYOS’in girdi onay programı akreditasyonumuz tarafından kapsanmaz. Elbette bu durum, diğer akredite sertifikasyon programlarından daha az ciddiye aldığımız anlamına gelmemektedir.

  • Girdi ve firma türleri

Tohumlar haricinde – (EC) Yön. 834/07 ve NOP’a göre sertifikalandırılabilir ürünlerdir – , organik tarımda kullanılan tüm girdiler için uygunluk belgeleri düzenleyebiliriz. Çoğu durumda uygunluk belgeleri gübreler, toprak düzenleyiciler ve bitki koruma ürünleri için talep edilmektedir.

Uygunluk belgeleri, üreticilere ve dağıtımcılara düzenlenebilir. Dağıtımcılar olması durumunda, ya üreticilerin (tedarikçilerin) de KAYOS tarafından kontrol edilmesi ya da dağıtımcının her tedarikçi için güvenilir bir sertifikasyon kuruluşundan uygunluk belgeleri alması gerekmektedir.

  • Politika

Girdinin organik standartlara uygunluğunun yanı sıra, KAYOS üreticilerin asgari olarak aşağıdaki kurallara da uygun olmasını talep eder:

DurumUygunsuzluk Örneği
Üretim çevre kirliliğine sebep olmamalıdırYer altı sularına besin sızıntısı ve kirliliğe sebep olan korumasız kompost yığınlarıToz ve ağır metaller ile alanın büyük kısmına kirlilik yaratan fosfat madenleri
Ekstraksiyon ve üretim değerli ekosistemlerin yok edilmesine katkıda bulunmamalıdır.Büyük ölçekli turba madenciliği
İşçiler sağlık risklerinden korunmalıdır.Taşyünü tozuna maruz kalan işçilerAgresiz mantarlar ile (örn. Beauveria) korunmasız çalışan işçiler
Hayvan gübresi tedarik eden konvansiyonel çiftlikler, hayvan refahı standartları için asgari olarak şu kurallara uymalıdırKafeslerde tutulan Yumurta tavuklarıBağlı ineklerVs.
  • Prosedür
şteriKAYOS
a.   BaşvuruUygunluk durumunun yüzeysel doğrulaması
b.Evet ise: Teklif
c.   Sözleşme imzalanırSözleşme imzalanır
d.    %50 Ön ödeme 
e. Yönetim Planı doldurulur, her girdi için detaylı reçeteler ve akış şemaları sağlanırReçeteler ve diğer dökümantasyonun detaylı doğrulaması, müşteriye geri bildirim
f.    İlgiliyse, bazı prosdürler, 
şteriKAYOS
reçeteler, içerikler bu noktada değiştirilmelidir. 
g.Yerinde kontrol ve numune alımı
h.Kontrol raporu; numune laboratuvara gönderilir
i.    Son faturanın ödenmesiSeyahat ve laboratuvar masrafları dahil edilerek son fatura düzenlenir.
j.Kontrol raporunun ve laboratuvar test sonuçlarının gözden geçirilmesi
k.İlgiliyse: müşteriye düzeltilmesi gereken uygunsuzluklar ile ilgili bilgi verilir.
l.    Düzeltici faaliyetler için kanıtlar sunulur.Uygunsuzluklar kapanır
m.Uygunluk Sertifikası düzenlenir
n.Uygunluk Sertifikası KAYOS websitesinde yayınlanır
  • Normalde ilk sene yerinde kontrol yapıyor ve test için numune alıyoruz.
    • Uygunluk belgesi her yıl yenilenmelidir. Büyüklük, komplekslik ve risk seviyesine göre, ya her yıl kontrol ve numune alımını tekrarlarız, ya da ikinci yılda yalnızca yerinde kontrol yaparız, vs.
  • Uygunluk – Denklik

AB Organik Tarım Yönetmeliği (EC) Yön. 834/2007 yalnızca AB üyesi ülkeler için geçerlidir. Üçüncü ülkelerde (üye olmayan ülkeler), yalnızca “denklik kuralları” geçerlidir. “Denk” girdiler – ilgili ülkenin yetkili otoriteleri tarafından açıkça onaylanmadığı sürece – AB üyesi ülkelerde kullanılamaz.

  • Kalite Yönetimi ve Kayıt Tutma

Organik tarım girdileri üreticisi, ürünlerin devamlı olarak uyumluluğunu sağlamak için bir kalite yönetim sistemi oluşturmalıdır. Kural ve prosedürlerin uygulanmasını sağlamak için personel iyi eğitim almış olmalıdır. Üretilen ve satılan her parti için, tüm katkı maddelerinin ve içeriklerin izlenebilirliğini sağlamak için ayrıntılı kayıtlar tutulmalıdır. Üretici, uygun olmayan partilerin derhal durdurulması ve geri çağrılması için prosedürler oluşturmalıdır.

  • Etiketleme ve Tanıtım
    • Hem organik hem de konvansiyonel ürünler üreten ya da satan firmaların, tüm tanıtım ve bilgilendirme materyallerinde hangi ürünün sertifikalı olduğu hangisinin olmadığı çok açık bir şekilde belirtilmelidir.
    • Bir girdinin kullanımı için KAYOS belgesinde belirtilen tüm kısıtlamalar, kolayca görülebilir ve anlaşılabilir şekilde etiketler ve teknik veri dökümanları üzerinde açıkça belirtilmelidir.
    • Uygunluk belgesinin geçerlilik süresi dolduğunda ya da standartlara ya da kontrata uygunsuzluk nedeniyle KAYOS tarafından iptal edildiğinde KAYOS onayına yapılan her atıfın etiketler, tanıtım ve teknik veri dökümanları üzerinden silinmesi gerekmektedir.
TR Yönetmeliğine Göre Girdi Sertifikasyonu

1AmaçlarOrganik tarım ve işleme tesislerinde kullanılacak girdilerin sertifikasyonu için kurallar belirlemek.
2TemelOrganik tarım ve işleme tesislerinde kullanılmak üzere, giderek artan sayıda girdi, “raftan” satın alınabilecek şekilde ticari olarak bulunmaya başlamıştır. Tüm girdi üreticilerinin aynı ciddiyette davranmadığı gerçeği nedeniyle, kullanıcı için izin verilen ürünle verilmeyen arasındaki farkı ayırt etmek bazen zor olmaktadır.
İzin verilmeyen girdiler, sertifikasyon firması tarafından sertifikasyonun geri alınmasıyla sonuçlanabileceğinden, organik üretici için büyük bir risk teşkil etmektedir.
Ciddi ve profesyonel olarak geliştirilen girdi sertifikasyon sistemi, girdinin içeriği hakkında aynı soruşturmalar ve üretim metotlarının farklı sertifikasyon firmaları ve/veya yetkili devlet otoritelerine birçok kez açıklanmasını engelleyerek, bu girdileri kullanmış olan firmaların sertifikasyon prosedürünü kolaylaştırır.
3Yasal çerçeveTR yönetmeliği: MADDE 9 – (1) ……
  f) Organik gübre ve toprak iyileştiricilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alınır. Bu izinlerden sonra, organik tarımda kullanılacak organik gübre ve toprak iyileştiricileri için müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş kuruluşa başvurularak uygunluk belgesi veya sertifika alınır.
  MADDE 11 – (1) …….
  d) Organik tarımda hastalık, zararlı, nematod ve yabancı ot mücadelesinde kullanılacak girdilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alındıktan sonra bu girdilere, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından uygunluk sertifikası verilir.
  Ancak yönetmelik girdi sertifikasyonunu üreticilere bir zorunluluk olarak sunmamaktadır. Bu, kullanıcılar ve tüketici düzeyinde güveni arttırabilecek gönüllü bir karardır.
  
4TerimlerGirdi: Her türlü organik ve mineral gübreler, mikrobesinler, büyüme teşvik ediciler, insektisitler, fungusitler, bakterisitler, bitki ekstraktları bazında nematisitler (ve herbisitler), mineral maddeler, mikroorganizmalar ve diğer materyallerin yanında hayvan yemi için katkı maddeleri ve organik gıda işleme için katkı maddeleri ve işleme yardımcılarının genel adı.
5Politika
5.1Temel prensiplerTemelde bir süreç sertifikasyonu olarak düşünülen organik araziler ve işleme tesislerinin sertifikasyonunun aksine, girdi sertifikasyonu temelde ürün sertifikasyonu kategorisine alınabilir: Ürünün kimyasal, fiziksel ya da biyolojik bileşiminin, belirli bir standardın gereklerini karşılayıp karşılamadığı değerlendirilir.
5.2Üretim süreci sırasında çevresel zararların azaltılmasıYine de, organik tarım için girdi üretiminin çevreyle dost bir şekilde yapılmasını sağlamak için, süreç sertifikasyonunun bazı tipik yanları uygulanır.
Bu nedenle, organik girdi üreticileri su, toprak ve hava kirliliğini en aza indirmek için bir sistem sahibi olmalıdır. Bu özellikle şunlar için geçerlidir:
* Maden şirketleri (yani kaya fosfatının üretimi)
* Zirai kimyasal sanayi (atık su arıtma ve hava filtreleri mevcut ise)
* Hayvan yetiştirme çiftlikleri
* Ticari kompost işletmeleri KAYOS üretim işletmelerinde işçi sağlığı yönünden geniş ölçüde bir değerlendirme yapmak durumunda değildir. Yine de, gereken yerlerde önleyici tedbirler uygulamaya konmalıdır (koruyucu maske, eldiven, kulak koruması, v.b.)
5.3Hayvan gübresi* Her türlü girdi için, hayvan refahı prensiplerine saygı gösterilmek zorundadır. Hayvanları zorlamak için elektrik şokları ya da benzeri metotlar kullanan işletmelerin gübreleri sertifikalandırılamaz. m2 başına maksimum bir hayvan yükü belirlenmiştir. Hayvanlar özellikle düzleştirilmiş zeminde tutulamaz.
* Büyüme hormonları kullanılan çiftliklerden gelen gübreler sertifikalandırılamaz.
* Yüksek oranda florürlü aromatik maddelerin antibiyotik olarak ya da koksidiostatiklerin (kanlı ishal durdurucular) önleyici olarak kullanıldığı çiftliklerden gelen gübreler sertifikalandırılamaz.
* Kümes hayvanı gübresi üretimi “Kümes Hayvanı Gübresinin Kullanımı Hakkında Politika”mızda açıklanan minimum kriterlere uymak zorundadır. Ek olarak, sertifikalandırılan hayvan gübresi, broylerlerde 25 kg canlı ağırlık/m2, hindiler için 35 kg canlı ağırlık/m2 ya da yumurta tavukları için 7 kg canlı ağırlık/m2’yi geçmeyen çiftliklerden gelmek zorundadır.
* Yarasaların kaldığı mağaralarda, yarasa gübresinin toplanması için, yarasalar dışarı çıkarılmamalıdır. Bu nedenle toplamaya çiftleşme mevsimi boyunca ara verilmelidir.
5.4Potansiyel olarak tehlikeli maddeler* Sadece aktif maddeler değil, inert içerikler de insan sağlığı ya da çevre için risk teşkil etmemelidir.
* Evsel atıklardan yapılan ticari kompost için TR yönetmeliği Ek 1’de belirlenen Maksimum Kalıntı Düzeyleri (MRL), her türlü organik gübre için de uygulanır.
* Herhangi bir pestisitin limiti tek başına MRL 0,1 ppm iken, tüm pestisit kalıntılarının toplamı 0,5 ppm’i geçmemelidir. Potansiyel olarak kontamine olan hammaddeleri kullanan işletmelerde (yani broyler çiftliklerde pirinç kabukları ya da düzenli olarak insektisitler ve akarisitler kullanan kümes hayvanları çiftlikleri), pestisit analizleri yapılmak zorundadır.
* Herhangi bir tek antibiyotik için MRL 1 ppm iken, tüm pestisit kalıntılarının toplamı 3 ppm’i geçmemelidir.
* Maksimum Kadmiyum Kalıntı Düzeyi (MRL, )TR yönetmeliği Ek 1’de verilmiştir.
5.5GDO* Girdi üretiminde  GDO’ lar ya da GDO türevleri kullanılamaz.
* KAYOS, bunu kontrol altına almak için, kontrol faaliyetlerini üretim zincirindeki bir önceki adımla sınırlar. Örnek: Genetik olarak değiştirilmiş bakteriden türetilen enzimler ya da sitrik  asit final üründe bir aktif içerik olarak kullanılamazken, GD enzimler girdinin imalat sürecinde bir işleme yardımcısı olarak kullanılabilir.
* Genetiği değiştirilmiş hayvanların gübresi sertifikalandırılamaz.
* Eğer hayvanlar GDO lu yemle besleniyorsa, GDO-yemden gelen sindirilmeyen kalıntıların ayrışmasını sağlamak için gübre en az bir 3 aylık kompost süreci geçirmek zorundadır.
5.6Etiketleme ve reklam* Üretici, ürünlerinin sertifikasyon statüsü hakkında karışıklık olmamasını sağlamak zorundadır; bu durum, ürün etiketleri ve reklam materyalleri üzerinde, sertifikalı ve sertifikasız ürünler arasında açık bir farklılık gerektirir. Bu özellikle organik pazar için girdilerin dışında, konvansiyonel tarım için de girdiler üreten ve satan üreticiler için önemlidir.
* Bir standardın şartlarının, belirli bir girdinin sadece çiftçi/işleyicinin sertifikasyon firmasının izni üzerine kullanılabileceğini belirttiği durumlarda, bu kısıtlama doğrudan sertifikasyon statüsü hakkındaki bilginin yanında yeterli boyutta harflerle basılmak zorundadır. Bu kısıtlamalar hakkında bilgi, tanıtım materyaline de  eklenmek zorundadır.
* Aynı durum, bir standart tarafından izin verilen ancak bir diğer standart tarafından yasaklanan girdiler için de geçerlidir (örn. ananasta çiçek açma için etilene sadece NOP’a göre izin verilmektedir).
* Etiketler ve bilgi materyali, kullanıcının potansiyel sağlık riskleri hakkında uyarılar içermeli ve bu tür bir riski önleyecek ya da en aza indirecek koruyucu tedbirleri belirtmelidir.
5.7YarayışlılıkKAYOS’in sertifikası, belirli bir girdinin sadece sertifika üzerinde bahsedilen standartlara uygunluğunu beyan eder. Girdinin belirtilen amaçlar için yarayışlılığı konusunda herhangi bir garanti sunmaz.
6Sertifikasyon Prosedürü
6.1Kontrol ve ürün değerlendirme3’de belirtildiği gibi, organik gübre ve toprak iyileştiricilerin üretimi ve ithalatı ve organik tarımda hastalık, zararlı, nematod ve yabancı ot mücadelesinde kullanılacak girdilerin üretimi ve ithalatı için öncelikle Bakanlık’tan izin alınmalıdır. Bu nedenle belgelendirilecek ürünlerin izinleri, girdi başvuru formunda önkoşul olarak sorulmaktadır.
Hayvan gübresi ya da hayvan gübresi içeren girdilerde laboratuar analizi, pestisitler, antibiyotikler, antiparazitikler, v.b. ile kontaminasyon riski olduğunda gerekli olacaktır.
Yurtiçinde üretilen ürünlerin üretim yeri yıllık olarak kontrol edilirken, ithal olan ve yönetmeliğin Ek 1 ve Ek 2’sinde yer alan ürünlerin TR Yönetmeliği’ne uygunluğunu belgelendirmek için, ürünün yurtdışında bir organik sertifikasyon kuruluşunca belgelendirilmiş olması, formülasyonun üretici firma tarafından tam deklarasyonu, yurtiçinde ürünün girdiği tesislerin yıllık kontrolü ve özellikle ilk yıl analiz gereklidir.
Şüpheler ya da usulsüzlükler durumunda bir habersiz kontrol herhangi bir zaman yapılabilir.
6.2AnalizlerStandart analizler aşağıdaki parametreleri içerir:
* Gübreler: Çözünebilen NPK konsantrasyonu
* Pestisitler: 220 farklı pestisitin niteliksel taraması
* Hayvan gübreleri: Antibiotikler, pestisitler ve/veya antiparazitikler
* Evsel atıklardan ya da endüstriyel kalıntılardan yapılmış kompost: Ağır metaller
* Fosforik kaya: Kadmiyum Ürünün çeşidine göre ek analizler yapılabilir.
6.3KontrolörlerKontrolörler konu hakkında özel bir eğitim almak zorundadır. Eğer gerekliyse KAYOS bu amaçla, uzmanlaşmış profesyoneller tutacaktır.
7İlgili dokümanlar* Girdi sertifikasyonu hakkında kısa bilgi
* Girdi sertifikasyonu için yönetim planı
* Girdi sertifikasyonu için kontrol raporu
* Standart Kontrol Programı
Oganik Tarım Girdi Üretimi İçin Standart Kontrol Planı

Avrupa Yönetmeliği (EC) 834/07*, A.B.D. Ulusal Organik Programı (NOP) ve JAS standart yorumlamalarına göre

Asgari olarak, organik tarım girdi üretimi denetimi aşağıdaki hususları kapsayacaktır:

1Gözden geçirmeOrganik Yönetim Planı ve uygulamaları
2Fiziksel KontrolTüm işleme bantlarını, kaynak materyal alım bölgelerini, kaynak materyaller, yarı bitmiş ve bitmiş ürünler için depolama odaları, paketleme birimlerinin (fason birimler dahil) aşağıdaki noktalar göz önünde bulundurularak ziyaret edilmesi; Aktif maddeler ve inertleriSertifikalandırılmış ve sertifikalandırılmamış ürünlerin, karışma riskine karşı özel dikkat gösterilerek ayrımının sağlanması (zaman ya da mekan olarak)GDO (genetiği değiştirilmiş organizmalar)Yasaklanmış ya da kirletici maddelerle olası temasBir kalite kontrol sistemi uygulaması, örneğin;Gelen kaynak materyallerinin kalite kontrolüSon ürünün standardizasyonuEtiketleme ve izlenebilirlikÇevre kirliliği riskiÇalışma şartlarıGübre üretimi var ise hayvancılık koşulları
3Dökümantasyonİlgili tüm işlemlerin tanımlandığı iş akış şemasıTüm ürünlerin teknik tanımlarıDaha önceden yapılan laboratuvar analizlerinin olası sonuçlarıÜrünün etkinliği ve diğer özellikleri için yapılan araştırmaların sonuçlarıÜrün hakkında broşür, el ilanı, afiş gibi promosyon ürünleri ve basılı bilgi.Etiketler ya da planlanan etiket tasarımlarıSatın alınan tüm kaynak materyallerinin dökümantasyonuDepo kayıtlarıİşletme günlüğüOrganik tarım girdilerinin tüm satışlarına ait dökümantasyonMuhasebe kayıtları(Varsa) Kalite el kitabı ve özellikle organik girdi üretimi veürünlerinin standardizasyonu ile ilgili bölümler

Lütfen bunların asgari gereklilikler olduğunu unutmayınız. Birçok durumda ek konular kontrol programına eklenmek durumunda kalacaktır!