Organik doğadan toplama ne demektir:
Türlerin aşırı toplanması engellenmelidir.
Kırmızı listede ya da tehdit altında olan türler toplanmamalıdır. Bitkilere verilebilecek zarar en aza indirilmelidir.
Bir genel kural olarak, her bir yerden, %60’dan fazla çiçek ve yaprak, %70’den fazla meyve ve %5’ten fazla kök ya da kabuk toplanmamalıdır; bu yüzde, bazı türler için daha fazla, bazıları için daha az olabilir.
Sorumlu kuruluş, tüm türler için detaylı toplama kuralları belirlemelidir. Bu kurallar arazide doğrulanabilir kriterler içermelidir.
Toplama, diğer organizmalar için habitat ya da yiyecekleri yok etmemeli ve tehdit etmemelidir. Toplayıcılar geride çöp bırakmamalı, orman yangını, yasadışı avlanma, v.b.’ne neden olmamalıdır.
Toplama şuralarda yapılmamalıdır:
Büyük şehirlere, endüstriyel merkezlere ve nükleer tesislere yakın yerlerde
Yollara yakın yerlerde:
5 dakikada geçen araç | < 3 | 3 – 15 | 16 – 50 | 51 – 100 | > 100 |
Korunacak mesafe (m) | yok | 25 | 50 | 100 | 200 |
Konvansiyonel arazi ya da merada
Geçen 3 yıl boyunca orman insektisitlerinin kullanıldığı ağaçlık arazilerde ve ormanlarda Pestisitlerin spreylendiği konvansiyonel arazilerden 20 m mesafe içerisinde (yüksek basınçlı sprey makinalarının kullanıldığı meyve bahçeleri durumunda 50 m)
Çöp toplama alanlarına (çöplüğün boyutuna göre 20 ila 100 m), demiryollarına ve diğer yerel kirlilik merkezlerine yakın yerlerde.
Sorumlu firma ya da kişi, bir organik yönetim planı sunmak zorundadır.
Toplama bölgesinin detaylı bir haritası (tercihen 1 : 50.000, ancak 1 : 250.000’den küçük değil); toplama alanları, satın alım noktaları ve kritik alanlar (bkz. 4) ilgili yerlerin GPS koordinatları dahil haritada işaretlenmelidir.
Tüm düzeylerde satın alınan, depolanan, nakledilen ve satılan miktarların kayıtları tutulmalıdır. İşletmeciler, geriye doğru, en azından yerel toplama noktaları düzeyine kadar izlenebilirlik için çalışmalıdır.
Tüm depolanan, nakledilen ve satılan ürünler, ürün, miktar, orijin, ambalajlama tarihi, organik durum ve sertifikasyon firması hakkında bilgi içeren etiketlerle yeterince etiketlenmelidir.
Ek olarak JAS, “grading” kayıtlarını talep eder: JAS logolu ürünleri satmadan önce, üretici iki kez kontrol etmeli ve JAS standartlarına uygunluğu kaydetmelidir.
Hasat sonrası yönetim sırasında (nakliye, kurutma, şoklama, depolama, v.b.) kirletici maddelerle
temas engellenmelidir.
Olası kirleticiler, deterjanlar, dezenfektanlar, rodentisitler, fümigantlar, ağaç koruyucuları, v.b.’dir. Ürün, hasat sırasında ve tüm hasat sonrası düzeylerde, yeterli sanitasyon koşulları altında ele alınmalıdır.
“Toplama alanı”, “toplama bölgesi”, “toplayıcı”, “satın alım merkezi” vs farklı kişiler tarafından farklı şekillerde kullanılır. Aşağıda KAYOS tarafından kullanılan terminoloji bulunmaktadır. Bu konu başvuru ve sertifikasyon sürecinde yanlış anlaşılmaları önlemek için önemlidir.
a. Bu (kurgu) haritada pembe alanlar “toplama bölgesini” oluşturur. Sarı alanlar toplama yapmaktan kaçınılması gereken “riskli alanlardır”. Harita üzerinde belirtilen ölçeği (500 m) dikkate alarak, 3 toplama alanının yaklaşık büyüklüğü 3 + 0.25 + 0.25 ≈ 3.5 km2.
b. Kırmızı karenin içindeki alan (yani aşağı yıkarı bir noktadan görünen tüm alan) “toplama alanı” olarak adlandırılır.
c. Bu iki kişi “toplayıcı” ya da “seçici”dir. Bazı kişiler “satın alım merkezlerinden” (bakınız d) ya da “toplayıcı gruplarından” bahsederken “toplayıc”ı derler. Lütfen KAYOS’e Başvuru yaparken bizim terminolojimize bağlı kalınız!
d. Bunu “satın alım merkezi” olarak adlandırırız. Yaygın olarak kullanılan diğer terimler: “toplama noktası”, “toptan satış noktası”, “toplama merkezi”, “ödeme yeri” vs.
Not 1: AB içersinde yönetmelik en sıkı şekliyle uygulanmak zorundadır. Avrupa Birliği dışındaki üçüncü ülkelerdeki ürünler “denk” olarak sertifikalandırılabilir..
Not 2: Madde 13. c)ye göre toplama alanı son iki yıl içinde yangın geçirmiş olmamalıdır ve toplama alanında anız yakılmamalıdır.
Not 3: Madde 6 – (1) c)’ye göre, “Yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme imzalamış olan orman ve doğal alanlardan ürün toplayacak müteşebbis, ürün toplamadan önce, bu alanların mülkiyetinin veya kullanma hakkının ait olduğu makamdan yazılı izin alır.”
Lütfen bu bilgilerin organik standartların önemli başlıklarından derlenmiş bir özet olduğunu unutmayınız. Elbette üretici, ilgili standardın tüm gereklerini öğrenmek ve yerine getirmek zorundadır.
Asgari olarak, organik doğadan toplama denetimi aşağıdaki hususları kapsayacaktır:
1 | Gözdengeçirme | Organik yönetim planı veuygulamaları |
2 | Fizikselkontrol | KAYOS doğadan toplama politikasında belirtilen plana gore doğal ürünlerin toplandığı alanları temsil edebilecek sayıda alan ziyaret edilir. Bu ziyaretler aşağıdaki konulara odaklanarak yapılır. Toplama yerleri ve alanlarınınsınırlandırılmasıFirmanın farklı türler için kaynak değerlendirmesionayı.Toplayıcılar tarafından bitklilere ve çevreye verilecek olasızararlar.Lokal ve bölgesel kirlilikkaynakları.Konvansiyonel çiflik ya da çayırlardan toplamariski.Hayvanların otladığı otlaklardan toplama riski(NOP).Toplayıcıların bilgi ve farkındalıkseviyesi |
Yerel toptan satışnoktaları, merkezi depolar ve işleme tesisleri (kurutma, ya da dondurma gibi) KAYOS doğadan toplama politikasında belirtilen plana göre, aşağıdaki noktaları dikkate alarak ziyaretedilir: Kayıtlar (aşağıda), etiketleme,izlenebilirlikÜrün akışı (satılan ve teslim edilen miktarlar tutarlımı?)Hasat sonrası kirlilik kaynakları (tesis zararlı yönetimi, dezenfeksiyon, temizlikvs) | ||
3 | Kayıtlar | Toplama alanının haritaları (en iyi ölçek 1: 50.000’dir fakat 1:250.000’den küçük olmamalıdır) Haritalarda aşağıdaki noktalarvurgulanmalıdır:Farklı türler için toplamaalanları,Toptan satışnoktaları ve işlemetesisleri,Kirlilik kaynakları (Konvansiyonel çiftlik alanları, yollar, sanayi bölgeleri, pestisit kullanılan ormanlık alanlar, çöp toplama alanları, demiryolları,vs.)Bölgede orman insektisit ve herbisit kullanımı ile ilgili dökümantasyon (Normalde, kullanılmadığına dair onay değil, orman koruma departmanının originaldökümanları kontrolör tarafından gözdengeçirilmelidir.)ToplayıcılistesiFarklı seviyelerde gelen, depolanan ve giden ürünlerin kayıtları (yerel toptancılar, merkezi depolar, işleyiciler, vs.). Buna toplayıcıların bir listesi de dahil olmalıdır, ya da en azından yerel toptan satışbölgelerinde yapılan satışların tarihlerinin, isimlerin ve miktarlarının detaylandırıldığı bir satışlistesi olmalıdır.Nakliyeler için sevkirsaliyeleriHer tür için, firma tarafından geliştirilen iyi toplama uygulamakurallarıToplayıcıların eğitim ve gözetimkayıtlarıFarklı türler için varsa kaynak değerlendirmekayıtlarıMerkezi depo ve işleme birimleri olması durumunda; hammadde tedarikçileri ve organik ürün müşterilerininlistesi. |
Lütfen bunların asgari gereklilikler olduğunu unutmayınız.Bir çok durumda ek konular kontrol programına eklenmek durumun da kalacaktır!