Bitkisel

Karışık Çiftlikler ve Paralel Üretim İçin Gerekliliklere Kısa Giriş

---

1. Terimler, genel giriş:

	Anlamı	TR, A.B.- Yön.	NOP, JAS
Tüm çiftlik geçişi	Hayvancılık ve otlak alanları da dahil, organik üretim çerçevesinde yönetilir	Talep edilmez	Talep edilmez
Karışık üretim	Çiftlik, bir organik ve bir konvansiyonel kısma sahiptir, örn. organik elma bahçesi ve konvansiyonel tek yıllık ürünler	İzin verilir (şartlar için bkz N° 3)	İzin verilir (şartlar için bkz N° 3)
Paralel üretim	Aynı ürün organik ve konvansiyonel (ya da geçiş) arazilerde yetiştirilmektedir, örn. Konvansiyonel buğday ve organik buğday	İzin verilir (istisnalar için bkz N° 2)	İzin verilir (şartlar için bkz N° 3)

• TR Yönetmeliği, A.B. Yönetmeliği 834/07 altında paralel üretim:

Yukarıda bahsedildiği gibi, TR ve A.B.-Yönetmeliği tarafından paralel üretime izin verilmez.

İstisnalar:

• Organik ve konvansiyonel parsellerde yetiştirilen çeşitler, uzman olmayan kişiler tarafından kolaylıkla ayırt edilebilir. Bu durum için, farklı renklerdeki patates ve fasulye çeşitleri, kapya ve çarliston biber, v.b. örnek verilebilir. Organik ürünün bir işleme şekli için kullanıldığı, ayırt edici karakteristiklerin ilgisiz olduğu durumlarda (örn. elma suyu) KAYOS, farklı çeşitlerin paralel üretimini kabul etmeyecektir.
  • Çok yıllık ürünler için, TR ve A.B.-Yönetmeliği bir geçiş periyodu boyunca paralel üretime izin verir (sırasıyla Madde 8 – (1) ç) ile Madde 40 Yön. 889/08; ). Şartlar şunlardır:
• Üretici, tüm parsellerin mümkün olan en yakın zamanda organik çevrileceği konusunda detaylı bir geçiş planı sunar ve uygulamaya koyar. Son kısmın geçişinin başlangıcı, organik sertifikasyon için ilk başvuru tarihinden itibaren beş yılı geçemez. Geçiş planı ve uygulamaya konulması, sertifikasyon firması tarafından yıllık olarak kontrol edilmeli ve onaylanmalıdır.
• Hasat, hasat sonrası ayırma ve ayrı ekipmanlar temin edilir (bkz N° 3).
• Sertifikasyon firması “ürünlerin hasadı hakkında en az 48 saat önce bilgilendirilir”.
• “Hasadın tamamlanmasından hemen sonra üretici, birimlerde hasat edilen tam miktarlarla birlikte, her türlü özel ayırt edici özelliklerle birlikte kontrol firmasına … bildirir ve ürünlerin ayrılması için gerekli tedbirlerin alındığını doğrular.” Sürekli hasat durumunda (örn. muz), üretici son iki sorumluluktan muaf tutulabilir.
  • Üçüncü bir alternatif olarak, üretim bir konvansiyonel ve bir organik kısma bölünebilir. Bu ayrım, sadece resmi bir düzeyde olmamalıdır. KAYOS, iki birim için ayrı muhasebe ve idare talep eder.

Dikkat ediniz: TR ve AB Yönetmeliği aynı ürünün hem organik hem de geçiş dönemi arazilerinde yetiştirilmesini paralel üretim olarak değerlendirmez. Bu durum ancak iyi bir hasat sonrası ayrıma sisteminin kurulması durumunda kabul edilebilir (bkz, aşağıda).

• Karışık ya da paralel üretim durumunda ayrım için minimum gereklilik:

Paralel üretim durumunda:

• KAYOS, sürekli hasat hariç, üreticilerin sadece TR ve A.B.-sertifikasyonu durumunda değil, daima sertifikasyon firmasını önceden bilgilendirmesini talep eder. Ayrıca aynı ürünü hem organik hem de geçiş arazilerde yetiştiren müteşebbisler hasat öncesi KAYOS’i bilgilendirmelidir. Aksi taktirde ürün organik olarak kabul edilmeyebilir.
• Konvansiyonel ve organik parsellerin hasadı ya farklı günlerde ya da kolaylıkla ayırt edilebilir hasat, nakliye ve depolama ambalajları kullanılarak, farklı gözetim altında, tamamen farklı kadro tarafından yapılmalıdır.
• Hem konvansiyonel, hem de organik ürünler için hasat kayıtları, parsel ve gün bazında çok detaylı olmalıdır.

Karışık ve/veya paralel üretim durumunda:

• Farklı hasat, nakliye ve depolama ambalajları/kapları kullanılmalı, ya da kaplar organik için kullanılmadan önce gerektiği gibi yıkanmalıdır. Yıkama prosedürleri kayıtlı olmalıdır.
• Bitki koruma için farklı ekipman kullanılmalıdır. Organik kısmın makinesi farklı bir yerde depolanmalı ve kalıcı olarak etiketlenmelidir. Farklı makinelerinin satın alınması ya da kiralanmasının mümkün olmadığı durumlarda, makineleri, özel olarak bu amaçla üretilen deterjanlarla yıkanmalıdır. Yıkama prosedürleri ve deterjan çeşitleri kaydedilmelidir.
• Organik ve konvansiyonel kısım için bitki koruma ürünleri, gübreler ve tohumlar ya da fideler, farklı odalarda depolanmalıdır. Organik girdilerin odası, gerektiği gibi etiketlenmelidir.
• Organik ve konvansiyonel kısım için kayıtlar ve muhasebe, farklı klasörlerde

dosyalanmalıdır.

• TR Yön. Ek – 11 1- ve AB Yönetmeliği 889/08 Ek XII’ye göre, bir organik üreticinin ürettiği konvansiyonel ürünler de sertifikada belirtilmelidir.

*Not: AB içersinde yönetmelik en sıkı şekliyle uygulanmak zorundadır. Şu anda Avrupa Birliği dışındaki üçüncü ülkelerdeki ürünler, Yön. (EC) 834/07’ye “uygun” değil, sadece “denk” olarak sertifikalandırılabilir.

---

Organik Bitkisel Üretim İçin Gerekliliklere Kısa Giriş

TR Yönetmeliği, Avrupa Yönetmeliği (EC) 834/07*, A.B.D. Ulusal Organik Programı (NOP) ve JAS, standart yorumlamalarına göre

1. Organik tarım nedir:
2. Sentetik pestisitleri, kolaylıkla çözünebilir mineral gübreleri ve genetiği değiştirilmiş organizmaları (GDO) kullanmaz.
3. Çevreyi korur ve biyoçeşitliliği teşvik eder.
4. Sağlıklı gıda üretir.
5. Besin çevrimini sağlar.
6. Yerel olarak adapte edilen metotları kullanır.
7. Toprak verimliliği ve bitki besleme:
   1. Toprak verimliliği korunmak ya da geliştirilmek zorundadır
   1. Topraksız tarıma izin verilmez
   1. Toprak erozyonu engellenmelidir
   1. Tek yıllık bitkiler için, biyolojik azot bağlanmasını sağlamak için baklagilleri de içine alan geniş bir ürün rotasyonu kullanılmak zorundadır
   1. Mümkün olan yerlerde, çok yıllık bitkiler için, sıra arası boşluklara baklagiller ekilmelidir
   1. Toprak verimliliğini sürdürmek için, organik gübreleme kullanılmalıdır:

Gübre çeşidi	TR, A.B. yönetmeliği ve JAS’a göre	NOP’a göre
Organik hayvancılıktan	Evet	Taze gübre hasattan önceki 3 / 4 aya kadar kullanılabilir, sonrasında sadece kompostlanmış gübre kullanılabilir.
Konvansiyonel hayvancılıktan (fabrika üretimi hariç)	Evet
Fabrika üretiminden	Hayır

• Azot gübreleri ve süper fosfata izin verilmez, potasyum klorüre (maden kaynaklarından) yalnızca JAS tarafından izin verilir
  • Toprak ya da yaprak analizleri ilgili besinin eksikliğini gösteriyorsa, kaya fosfatı, potasyum sülfat ve tek iz element gübreler kullanılabilir
  • Organik ve inorganik gübreleme, bitki ihtiyaçlarını geçmemelidir.
  • Gerekli olduğunda kireç (CaCO₃) kullanılabilir ve gerektiğinde kullanılmalıdır.
• Bitki koruma:
  • Sentetik herbisitler, insektisitler ve fungisitlere izin verilmez.
  • Dayanıklı çeşitler ve adapte olan türleri kullanarak ve doğal düşmanları teşvik ederek, uygun ürün rotasyonu ile zararlılar ve bitki hastalıkları önlenmelidir.
  • Bu tedbirleri aldıktan sonra, TR Yön. Ek-2, Yön. (EC) 889/08 Ek II, JAS Notification 1605 Ek 2, (NOP) National List’te bahsedilen doğal ya da mineral maddeler kullanılabilir.
  • NOP sadece aktif maddeyi değil, doğal pestisitlerin inert içeriklerini de kısıtlar.
  • Yabani otlar, yeterli toprak işleme ve ürün rotasyonu yoluyla, mekanik ya da termal yollarla kontrol edilmelidir. NOP National List’e uygun olmak koşuluyla botanik herbisitlere izin vermektedir.
• Sertifikasyon Kuruluşları tarafından çiftlik girdilerinin onayı:

Gübreler ve bitki koruma ürünleri gibi çiftlik girdilerinin organik tarımda kullanılması için “sertifikalandırılmasına” gerek yoktur. Genel bakış için;

	Her bir girdi kullanımdan önce sertifikasyon kuruluşu tarafından onaylanmalı mıdır?	Girdiler üreticiye düzenlenmiş bir doküman ile “sertifikalandırılmalı mıdır”?	Diğer Sertifikasyon kuruluşları tarafından düzenlenmiş “girdi onayları” KAYOS tarafından tanınır mı?
Yön. (EC) 834/07	Hayır – onay istenmesi arzu edilir ancak zorunlu değildir.	Hayır	Yalnızca onayın, herhangi bir “eşdeğer standarda” değil, açıkça Yön. (EC) 889/2008 Ek I ya da II’ye atıfta bulunması durumunda
NOP	Evet	Hayır	Yalnızca eğer diğer sertifikasyon kuruluşu NOP’a göre akredite ise.
JAS	Hayır	Hayır	Yalnızca eğer diğer sertifikasyon kuruluşu JAS’a göre akredite ise.
TR Yönetmeliği	Hayır – onay istenmesi arzu edilir ancak zorunlu değildir.	Hayır	Yalnızca onayın, herhangi bir “eşdeğer standarda” değil, açıkça TR Yön. Ek I ya da II’ye atıfta bulunması durumunda

• Tohumlar, fideler ve bitkisel dikim materyalleri:

	TR, A.B. yönetmeliği	NOP	JAS
Tohumlar ve bitkisel dikim materyallerinin kaynağı	Organik olmalıdır
Konvansiyonel tohum ya da dikim materyallerinin kullanımı	Çitfçi organik tohum ve dikim materyallerinin bulunamadığını kanıtlamalıdır.
Ek olarak:	Çiftçi ekim-dikim öncesinde istisna için başvuru yapmalıdır, aksi halde ürün konvansiyonel olarak değerlendirilmek zorundadır (bu durum ayrıca patates için de geçerlidir ancak diğer bitkisel dikim materyallerini kapsamaz)	İlave bir prosedür yoktur.
Kimyasal işlem görmüş tohumlar	İzin verilmez. Kullanım kimyasal uygulaması olarak değerlendirilir. Arazi yeniden geçiş sürecine girmelidir (bknz aşağıda)	İşlem görmemiş / organik tohumların ve fidelerin bulunamadığı durumlarda izin verilir.
Yıllık bitkiler için fideler (örn, sebze)	Organik olmalıdır. Aksi halde ürün konvansiyonel olarak değerlendirilir.

• Geçiş periyodu:

Konvansiyonel bir arazi, ürünleri organik olarak satılmadan önce bir geçiş periyodu geçirmek zorundadır. Geçiş süresi boyunca, organik üretimin tüm kurallarına uyulmak zorundadır:

	TR, A.B. yönetmeliği ve JAS	NOP
Tek yıllık bitkiler:	Ekim-dikime kadar iki yıl	Hasada kadar üç yıl
Çok yıllık bitkiler:	Hasada kadar üç yıl	Hasada kadar üç yıl
Geçiş periyodunun başlangıcı:	Sertifikasyon firmasıyla bir kontrat imzalandığında ya da 1. kontrol yapıldığında	Son yasaklı girdi kullanımından itibaren
Geçiş süresince dış kontrol:	Gerekli	Gerekli değildir, çiftçi kayıt tutar.
İstisnalar:	Önceki yıllar boyunca kimyasal gübreler ve pestisitlerin kullanılmadığına dair yeterli deliller olması durumunda, geçiş periyodu kısaltılabilir. TR Yönetmeliği’ne göre: Geçiş dönemi tek yıllık bitkiler için 12 aydan kısa, çok yıllık bitkiler için 24 aydan kısa olamaz.
Geçiş süresince ürünlerin satılması:	Geçişin ikinci yılından itibaren ürünler, “organik tarıma geçiş içerisinde” olarak etiketlenebilir.	Konvansiyonel olarak satılmalıdır.

• Çapraz bulaşma:
  • NOP ve JAS, organik ve konvansiyonel araziler arasında tampon bölgelerin oluşturulmasını açıkça talep eder.
  • TR Yön. ve Yön. (EC) 889/08, pestisit sürüklenme riski olan yerlerde organiği konvansiyonel arazilerden ayırmayı da içeren, müteşebbislerin “bulaşma riskini azaltmak için …..önleyici tedbirler” almasını talep eder.
• Biyoçeşitlilik:
  • Organik standartlar, toprak verimliliğinin korunmasını ve doğal düşmanların teşvik edilmesini gerektirir (yukarıya bakınız). TR Yön. ve Yön. (EC) 834/07 biyoçeşitliliği organik tarımın anahtar bir unsuru olarak tanımlamaktadır. Bu koşulların, büyük tek tip ürünlerin yetiştirildiği arazilerde karşılanamayacağı inancı ile erozyon riskine bağlı olarak, 40 ha dan daha büyük araziler, çalı/ağaç çit sıraları ile bölünmesi tavsiye edilir.

• Kayıtlar:
  • İlk kontrol yapılmadan önce, çiftçi sertifikasyon firmasına bir organik yönetim planı

sunmak zorundadır; bu plan, yıllık olarak güncellenmek zorundadır.

• Her parseldeki ana faaliyetleri kaydeden bir arazi günlüğü tutulmalıdır.
  • Gübreler, pestisitler, tohumlar, v.b.nin satın alımı için faturalar dosyalanmalıdır.
  • Her ürün için hasat edilen miktarlar kaydedilmelidir.
  • Çiftçi organik ürünlerin satımı için en azından basit bir muhasebe sistemine sahip olmalıdır.
  • Ek olarak JAS, “grading” kayıtlarını talep eder: Üretici, JAS logolu ürünler satmadan önce JAS standartlarına uygunluğu tekrar kontrol etmeli ve kaydetmelidir.

1. Bilgi:
   1. Çiftçi, ilgili standartların bir kopyasını bulundurmak ve onları çalışmak zorundadır.
   1. Çiftçinin, organik tarım kuralları ve teknolojileri hakkında yeterli bilgi düzeyi olmalıdır.

*Not 1: AB içersinde yönetmelik en sıkı şekliyle uygulanmak zorundadır. Avrupa Birliği dışındaki üçüncü ülkelerdeki ürünler “denk” olarak sertifikalandırılabilir.

*Not 2: TR Yönetmeliği’ne göre organik tarım faaliyetinde bulunmak isteyen ve faaliyet alanına göre Bakanlık ilgili kayıt sistemine kayıtlı olan müteşebbis, kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna veya kontrol kuruluşuna başvurur. Aşağıda yer alan bilgi ve belgelerin tamamlanmasını müteakip sözleşme imzalanır. Bu bilgi ve belgeler;

• Müteşebbisin adı, adresi, T.C. kimlik numarası ve vergi numarası, yabancı gerçek kişilerde ise yabancı kimlik numarasını içeren kimlik bilgi ve belgeleri,
• İşletmenin yeri ve konumuna dair bilgiler,

---

Lütfen bu bilgilerin organik standartların önemli başlıklarından derlenmiş bir özet olduğunu unutmayınız. Elbette üretici, ilgili standardın tüm gereklerini öğrenmek ve yerine getirmek zorundadır.